“Οδηγός” για το φάσμα ταχυτήτων σε ποδοσφαιριστές - Εργαστηριακή Αξιολόγηση

2020-11-17

Ψυρρόπουλος Δ. Ζήσης, ΤΕΦΑΑ

Η εργαστηριακή αξιολόγηση της αερόβιας ικανότητας ποδοσφαιριστών τυπικά περιλαμβάνει μία δοκιμασία στο δαπεδοεργόμετρο (διάδρομο) σε προοδευτικά αυξανόμενες ταχύτητες μέχρι το σημείο της βουλητικής εξάντλησης. Κατά την διάρκεια της δοκιμασίας συλλέγονται αναπνευστικά αέρια (O2, CO2) καθώς και γαλακτικό από το αίμα τα οποία χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό ενός εύρους φυσιολογικών δεικτών (γαλακτικά κατώφλια, μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου) καθώς και τις αντίστοιχες ταχύτητες.

Από την άλλη πλευρά η αξιολόγηση στο γήπεδο των παραμέτρων ταχύτητας τυπικά περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων παραμέτρων (πρώτο βήμα, επιτάχυνση), και την μέτρηση της μέγιστης ταχύτητας. Το φάσμα των ταχυτήτων που σχετίζονται με τις παραπάνω φυσιολογικές παραμέτρους καθώς και η εισαγωγή της μέγιστης ταχύτητας καθορίζουν το συνολικό κινητικό "προφίλ" του αθλητή το οποίο λαμβάνει υπόψη υπομέγιστους και μέγιστους φυσιολογικούς δείκτες αλλά και νευρομυϊκές παραμέτρους (Εικόνα 1).

  • Εν συντομία η V2 αντιπροσωπεύει την ταχύτητα στο αερόβιο κατώφλι; μέχρι την ένταση αυτή η ενέργεια προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από τον αερόβιο μηχανισμό.
  • Η V4 αντιπροσωπεύει το αναερόβιο κατώφλι; και μέχρι την ένταση αυτή ο αερόβιος μηχανισμός παραμένει ο κύριος ενεργειακός πάροχος. Πάνω από την ένταση αυτή η ενέργεια εξακολουθεί να παρέχεται από τον αερόβιο μηχανισμό αλλά υπάρχει μια προοδευτικά αυξανόμενη συμμετοχή του αναερόβιου μηχανισμού.
  • Η ταχύτητα στη μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (vVO2max) αντιπροσωπεύει την ένταση η οποία προκαλεί μέγιστη ενεργοποίηση του αερόβιου μηχανισμού. Περί- και πάνω από την vVO2max υπάρχει ένας μεγάλος συνδυασμός αναλογιών έργου:ανάπαυσης καθώς και διάρκειας άσκησης οι οποίοι παρέχουν ένα αντίστοιχα μεγάλο εύρος ενεργειακών συμμετοχών τόσο του αερόβιου όσο και του αναερόβιου μηχανισμού.
  • Τέλος η μέγιστη ταχύτητα sprint (maximal sprinting speed, MSS) αντιπροσωπεύει το ανώτερο νευρομυϊκό όριο στην κίνηση.

Το παραπάνω φάσμα ταχυτήτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογήσει την συμμετοχή του αναερόβιου μηχανισμού κατά την εκτέλεση διαφόρων "drills" υψηλής έντασης. Για παράδειγμα 2 ποδοσφαιριστές με την ίδια vVO2max αλλά διαφορετική MSS θα έχουν διαφορετική επιβάρυνση κατά την εκτέλεση για παράδειγμα διαλειμματικού τρεξίματος υψηλής έντασης διάρκειας 6min με αναλογία έργου: ανάπαυσης 15:15 στο 120%  vVO2max και παθητικό διάλειμμα.

Συγκεκριμένα παρά τις όμοιες vVO2max η παραπάνω προπόνηση θα είναι πιο έντονη για τον αθλητή με την χαμηλότερη MSS. Αυτό οφείλεται στο ότι η απόλυτη ένταση του έργου (π.χ. ~22 km·h-1) θα είναι πιο κοντά στο ανώτερο όριο του φάσματος ταχυτήτων για τον αθλητή αυτό. Επομένως παρότι η παραπάνω προπόνηση επιβαρύνει στον ίδιο βαθμό τον αερόβιο μηχανισμό για τους 2 ποδοσφαιριστές, ο αθλητής με την χαμηλότερη MSS επιβαρύνεται με υψηλότερο αναερόβιο φορτίο.

Πηγές: S11.gr, Πάτρας Κ.

Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα!